Λ. Μενδώνη στο 6ο Taihe Forum στο Πεκίνο: Η κλιματική αλλαγή απειλεί όλες τις μορφές πολιτιστικής κληρονομιάς

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ήταν η κεντρική ομιλήτρια στο 6ο Taihe Forum, στο Πεκίνο, με θέμα «Διεθνής διάλογος, η συνεργασία και η ανταλλαγή απόψεων, για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς». Όπως ενημερώνει ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, το 6ο Παγκόσμιο Taihe Forum διεξήχθη στο Μουσείο του Παλατιού (Palace Museum), στην Απαγορευμένη Πόλη, με τη συμμετοχή ειδικών από πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα από όλο τον κόσμο, και εκπροσώπους διεθνών οργανισμών.

Τη Λίνα Μενδώνη υποδέχθηκαν ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας Hu Heping και ο γενικός διευθυντής του Μουσείου δρ Wang Xudong. Οι δύο υπουργοί στις συνομιλίες τους επιβεβαίωσαν τη μακρόχρονη και αγαστή συνεργασία Ελλάδας και Κίνας, υπογραμμίζοντας την κοινή βούλησή τους να εργαστούν για την ενδυνάμωση των πολιτιστικών ανταλλαγών και των καλών πρακτικών σε διεθνές επίπεδο. Αναφέρθηκαν στην ανάγκη ανταλλαγής τεχνογνωσίας σε θέματα συντήρησης και αναστήλωσης μνημείων, ενώ επαναβεβαίωσαν την αφοσίωση και κοινή γραμμή των δύο χωρών για τον επαναπατρισμό των πολιτιστικών αγαθών.

Στην ομιλία της, η Λίνα Μενδώνη, με τίτλο «Ενδυναμώνοντας την ανθεκτικότητα των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς απέναντι στην επίδραση της κλιματικής αλλαγής: Η παρούσα κατάσταση, προοπτικές και προκλήσεις», τόνισε ότι «η κλιματική αλλαγή απειλεί άμεσα και έμμεσα όλες τις μορφές πολιτιστικής κληρονομιάς, είτε πρόκειται για εγγεγραμμένα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς είτε για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Η πολιτιστική κληρονομιά κινδυνεύει, τόσο από την εκδήλωση ακραίων κλιματικών φαινομένων, τα οποία παρουσιάζουν αυξανόμενη συχνότητα, ένταση και διάρκεια, ενώ αναμένεται να κλιμακωθούν δραματικά στο μέλλον, όσο και από την σταδιακή κλιματική αλλαγή η οποία προκαλεί φθορά και καταπόνηση των υλικών, απαιτώντας προσαρμοσμένες στις κλιματικές συνθήκες μεθόδους αποκατάστασης και συντήρησης. Οι δράσεις για την ανθεκτικότητα της κληρονομιάς και η προσαρμογή στις κλιματικές συνθήκες είναι ανάγκη να επενδύσουν σε νέες μορφές γνώσης, με τη χρησιμοποίηση τόσο των παραδοσιακών, όσο και των νέων τεχνολογιών».

Η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε επίσης στη «διεθνή πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης για τη διαφύλαξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η οποία εγκρίθηκε και στηρίχθηκε από τον ΟΗΕ, αναγνωρίστηκε από 100 κράτη και στη συνέχεια από την UNESCO, με την κοινή πρωτοβουλία UNFCCC-UNESCO-ελληνικής κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού προώθησε την ολοκληρωμένη δράση ανάπτυξης ενός “Εθνικού Σχεδίου για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή”».

«Το Εθνικό Σχέδιο», τόνισε η υπουργός, «έχει προληπτικό χαρακτήρα, επιχειρώντας να αποτρέψει τους κινδύνους, ήδη σε πρώιμα στάδια. Ευθυγραμμίζεται με την κατευθυντήρια γραμμή της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Συνεπάγεται τη σταδιακή διαμόρφωση και εφαρμογή -μέχρι το έτος 2030- 25+ των σχεδίων προσαρμογής τα οποία θα επιτρέψουν, σημαντικοί χώροι της πολιτιστικής κληρονομιάς να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στους κλιματικούς κινδύνους». Η υπουργός Πολιτισμού υπογράμμισε ότι «το σχέδιο καταρτίστηκε σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της 5ης Έκθεσης Αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, βάσει της καλής κατανόησης των ενεχόμενων κλιματικών κινδύνων, με την επιλογή και διαμόρφωση των κατάλληλων, ανά τοποθεσία, μεθοδολογιών για την αξιολόγηση της τρωτότητας των μνημείων αλλά και τη συστηματική αξιολόγηση των απόψεων των ανθρώπων του πεδίου, όπως οι αρχαιολόγοι, οι οποίοι διαχειρίζονται και διαφυλάττουν τους αρχαιολογικούς χώρους».

«Τελικό στάδιο του Σχεδίου είναι η ανάπτυξη διαφοροποιημένων σχεδίων προσαρμογής στις επιμέρους περιοχές πολιτιστικής κληρονομιάς και η προώθηση των τεχνικών έργων αλλά και των θεσμικών και διαχειριστικών εργαλείων τα οποία απαιτούνται», είπε η Λ. Μενδώνη, προσθέτοντας ότι στη βάση των ανωτέρω «το υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε, με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στο σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός πιλοτικού έργου, έως το 2025, σε πέντε αρχαιολογικούς χώρους -Δελφοί, Δίον, Φίλιπποι, Μυστράς, Μινωικά Ανάκτορα Φαιστού και Μαλίων- υψηλής τουριστικής και οικονομικής σημασίας, για την αντιμετώπιση των απειλών της κλιματικής αλλαγής, την προστασία από τους κλιματικούς κινδύνους και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους».

Κλείνοντας την ομιλία της, η υπουργός Πολιτισμού επανέλαβε «την ανάγκη της στενής διεθνούς συνεργασίας και της διαρκούς ανταλλαγής τεχνογνωσίας για την προστασία της υλικής και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς». Αναφέρθηκε «σε ορισμένες καίριες συστάσεις για την υποστήριξη των προσπαθειών διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», όπως «στην υιοθέτηση, το συντομότερο δυνατόν, της προληπτικής προσέγγισης, με στόχο την ελαχιστοποίηση των κινδύνων, στην ενσωμάτωση της πολιτιστικής κληρονομιάς στα Εθνικά Σχέδια Προσαρμογής (ΕΣΠ), τα οποία αναπτύσσονται, εντός της Σύμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), στην εξειδίκευση των κριτηρίων για τον ορισμό των οικοσυστημάτων, όχι μόνο με βάση τις επιστημονικές πτυχές της φυσικής κληρονομιάς -σε σχέση με τη συγκέντρωση, τη συνέχεια και την ακεραιότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς- στην προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων, στην ανάπτυξης ικανοτήτων της επαγγελματικής και της εκπαιδευτικής κοινότητας, στην προώθηση συνεργειών με τις υφιστάμενες διεθνείς πολιτικές αλλά και στην ευαισθητοποίηση, σε όλα τα επίπεδα, του κοινού για την πολιτιστική κληρονομιά του».

Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ