Τι φέρνουν οι e-πληρωμές στο δημόσιο | Γράφει ο Ανδρέας Καλλιγάς, Oικονομολόγος

Αυτό δείχνουν τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, σε σύγκριση τόσο με το 2022 όσο και με το 2019. Εκτός όμως από τη μεγέθυνση των εσόδων από τους έμμεσους φόρους, η αύξηση των συναλλαγών και δη του τζίρου οδηγεί αυτόματα και στη δήλωση υψηλότερων εισοδημάτων από πολλές κατηγορίες επαγγελμάτων και μάλιστα από κλάδους που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας φοροδιαφυγής.
Γιατροί, οδοντίατροι, συνεργεία αυτοκινήτων, πάρκινγκ παρουσιάζουν αύξηση του τζίρου μέσω των ηλεκτρονικών πληρωμών. Με βάση τις εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου Οικονομικών η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών θα οδηγήσει σε πρόσθετα έσοδα άνω του 1 δισ. ευρώ το 2023. Και αυτό, όπως σημειώνουν, είναι αποτέλεσμα των περισσότερων αποδείξεων που εκδίδονται από κλάδους που αποφεύγουν να εκδίδουν αποδείξεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το πρώτο τρίμηνο του έτους καταγράφεται αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών κατά 18,1% σε σύγκριση με το 2022, ενώ σε σύγκριση με το 2019 η αύξηση ξεπερνάει το 59%.
Η πανδημική κρίση, όπως δείχνουν και τα στοιχεία, άφησε και ορισμένα θετικά πράγματα στην οικονομία, αλλάζοντας την κουλτούρα πληρωμών. Αυτό προκύπτει και από τα στοιχεία της ΤτΕ, όπου οι Ελληνες συναλλάσσονται ακόμη και για μικρά ποσά με χρεωστικές κάρτες αντί μετρητών. Ωστόσο, όπως αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, υπάρχει ακόμη δρόμος μπροστά για να φτάσουμε άλλες χώρες όπου η χρήση μετρητών ανήκει στο παρελθόν. Ο δρόμος αυτός φαίνεται ότι θα καλυφθεί με γοργούς ρυθμούς, καθώς η διασύνδεση των ταμειακών με τα POS, τα ηλεκτρονικά βιβλία, η επέκταση, πιθανόν εντός του έτους των POS σε όλη την οικονομική δραστηριότητα θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Οπως προαναφέρθηκε, τα στοιχεία που εντυπωσίασαν το οικονομικό επιτελείο σχετίζονται κυρίως με τους κλάδους της οικονομίας που έχουν ροπή στη φοροδιαφυγή. Ενα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι πολλά περίπτερα έχουν πλέον τερματικά POS, κάτι που φαίνεται και από τη σημαντική αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών που καταγράφουν. Αντίθετα, δεν υπάρχουν στοιχεία για τα ταξί, καθώς ελάχιστα είναι αυτά που έχουν μηχανήματα POS. Από τους λιγοστούς κλάδους που σημειώνουν μείωση του τζίρου των ηλεκτρονικών συναλλαγών το πρώτο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος είναι τα πρατήρια βενζίνης, κάτι που οφείλεται, όπως αναφέρουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, στη μείωση της τιμής της βενζίνης.

Αντίστοιχα βέβαια, τμήμα της αύξησης του τζίρου των e-πληρωμών οφείλεται στην ακρίβεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία, καταγράφεται αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, κάτι που σημαίνει ότι έχουν εκδώσει περισσότερες αποδείξεις στους εξής κλάδους:
• Συνεργεία αυτοκινήτων: 25,5%.
• Καφέ μπαρ: 29,6%.
• Εστιατόρια: 39,4%.
• Γιατροί: 30%.
• Οφθαλμίατροι: 33%.
• Οδοντίατροι: 26%.

Ο τουρισμός

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών τα οποία σχετίζονται με τον τουρισμό, από τα οποία προκύπτει μεγάλη αύξηση του τζίρου των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Συγκεκριμένα, ο ηλεκτρονικός τζίρος των αεροπορικών εταιρειών καταγράφει αύξηση 45,7%, των ξενοδοχείων 84,6%, των tour operators 59,9%, όπως επίσης και των καταστημάτων δώρων όπου ο τζίρος με κάρτες αυξήθηκε κατά 58%.
Από το υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι το 2023 οι ηλεκτρονικές πληρωμές θα ανέλθουν στο 60% της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η ιδιωτική κατανάλωση ανήλθε το 2021 στα 125 δισ. ευρώ, ενώ το 2022 υπολογίζεται ότι τα στοιχεία θα δείξουν 135 δισ. ευρώ.
Η αισιοδοξία για αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών βασίζεται στο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, που προβλέπει τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS από τα τέλη Ιουνίου, την επέκταση των POS και σε άλλες κατηγορίες επαγγελμάτων που σήμερα εξαιρούνται και την υποχρεωτική χρήση καρτών για το 50% των επιδομάτων που λαμβάνουν διάφορες κατηγορίες πολιτών.

Τι δείχνουν

Οποιονδήποτε λόγο, δεν τεκμηριωθεί από το σύστημα EFT/POS, τότε το EFT/ POS δημιουργεί σχετική σήμανση για τη μη διεκπεραίωση της συναλλαγής από τον φορολογικό μηχανισμό.

Ηλεκτρονικά τιμολόγια

Μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής λαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Ε.Ε. θα υιοθετήσει την ηλεκτρονική τιμολόγηση στις διασυνοριακές συναλλαγές με στόχο να ελαχιστοποιηθούν οι απάτες στον ΦΠΑ και τα εικονικά στοιχεία. Ουσιαστικά, η Ε.Ε. λαμβάνει μέτρα αντίστοιχα με αυτά που έχουν λάβει η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Δανία, και η Νορβηγία. Η ηλεκτρονική τιμολόγηση καθιστά ανέφικτη την έκδοση εικονικών τιμολογίων, προσφέροντας όλα τα δεδομένα στις φορολογικές αρχές σε πραγματικό χρόνο. Σύμφωνα με το σχέδιο της Ε.Ε., όλες οι συναλλαγές θα δηλώνονται υποχρεωτικά και σε πραγματικό χρόνο. Τα δεδομένα των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα διαβιβάζονται στην εθνική φορολογική αρχή κάθε χώρας και αμέσως μετά οι φορολογικές αρχές θα μοιράζονται δεδομένα με άλλα κράτη-μέλη αναφέροντάς τα στη νέα κεντρική βάση δεδομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτό το αποκεντρωμένο μοντέλο είναι παρόμοιο με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα η τρέχουσα βάση δεδομένων του συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών ΦΠΑ (VIES). Ειδικότερα, το σχέδιο προβλέπει την ψηφιακή υποβολή στοιχείων σε πραγματικό χρόνο με βάση την ηλεκτρονική τιμολόγηση για τις επιχειρήσεις που ασκούν διασυνοριακές δραστηριότητες στην Ε.Ε.
Με αυτόν τον τρόπο θα παρέχονται στα κράτη-μέλη οι πολύτιμες πληροφορίες που χρειάζονται για την ενίσχυση της καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, και ιδίως της αλυσιδωτής απάτης. Με την ηλεκτρονική τιμολόγηση θα περιοριστεί η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ κατά 11 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθεί το διοικητικό κόστος και το κόστος συμμόρφωσης για τους συναλλασσόμενους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 4,1 δισ. ευρώ ετησίως την επόμενη δεκαετία.