Ζάκυνθος | Ενώ οι τοπικές αρχές βρίσκονταν σε χειμερία νάρκη… «έκλεισαν» το Ναυάγιο με εισήγηση Λέκκα

Θέση παίρνουν για το πρόβλημα Δ. Ακτύπης, Ρ. Κράτσα και Ν. Αρετάκης

Με έγγραφο που απέστειλε στις 9 Μαρτίου προς τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστο Στυλιανίδη, ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας Ευθύμης Λέκκας ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ, μετά από έκτακτη αυτοψία:
α) να απαγορευτεί η πρόσβαση στην Απαγορευμένη Ζώνη και στη Ζώνη Ελεγχόμενης Πρόσβασης,
β) να απαγορευτεί η προσέγγιση στο κορυφαίο τμήμα του πρανούς και να υπάρξει κατάλληλη σηματοδότηση της απαγόρευσης και
γ) να επιτρέπεται η προσέγγιση στη Ζώνη Ελεύθερης Πρόσβασης μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και παροχής βοήθειας.

Η πρόταση Λέκκα

Πιο αναλυτικά, ο κ. Λέκκας αναφέρει στο σχετικό έγγραφο, με θέμα: «Εκτίμηση Διακινδύνευσης στην Περιοχή Ναυαγίου Ζακύνθου», «Στις 8/03 πραγματοποιήθηκε έκτακτη αυτοψία στην ευρύτερη περιοχή του Ναυαγίου Ζακύνθου με σκοπό την εκτίμηση της διακινδύνευσης από φυσικούς κινδύνους. Η έρευνα βασίστηκε σε μακροσκοπικές παρατηρήσεις και μετρήσεις πεδίου, καθώς επίσης και στην αποτύπωση των πρανών με τη χρήση ΣμηΕΑ και τη λήψη αεροφωτογραφιών υψηλού ποσοστού επικάλυψης από χαμηλό ύψος οι οποίες χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία επιφανειακού μοντέλου τριών διαστάσεων (3D model) με φωτογραμμετρικές μεθόδους. Σύμφωνα με την επεξεργασία ενός μεγάλου όγκου δεδομένων που συνθέτουν ένα 3D μοντέλο και τη σύγκριση με αντίστοιχα μοντέλα που είχαν κατασκευαστεί στο παρελθόν, στο πλαίσιο εφαρμοσμένου ερευνητικού προγράμματος προκύπτουν τα ακόλουθα:
• Στην ευρύτερη περιοχή υφίσταται μεγάλη σεισμικότητα σε εξέλιξη που ασκεί στα βραχοτεμάχη υψηλές σεισμικές κατακόρυφες και οριζόντιες φορτίσεις, με αποτέλεσμα την υψηλότατη πιθανότητα εκδήλωσης γενικευμένων κατολισθήσεων, καταπτώσεων και καταρρεύσεων.
• Υφίστανται διάσπαρτα βραχώδη τεμάχη μεγέθους έως 0,5 m3 τα οποία έχουν πρόσφατα καταπέσει από τα πρανή του όρμου στην περιοχή της Απαγορευμένης Ζώνης και στην Περιοχή Ελεγχόμενης Πρόσβασης.
• Στη βορειοανατολική και νοτιοδυτική πλευρά των πρανών, παρατηρήθηκαν πρόσφατες χαίνουσες διακλάσεις, κατακόρυφες με ομόρροπη διάταξη προς το πρανές, ορατού μήκος 6 περίπου μέτρων οι οποίες διευκολύνουν την εισροή των επιφανειακών και μετεωρικών υδάτων και προκαλούν διάβρωση και αστάθεια και στη συνέχεια πιθανές εκτεταμένες ανατροπές, καταπτώσεις και καταρρεύσεις.
• Στα πρανή εκτός του χώρου της υφιστάμενης παραλίας παρατηρήθηκαν τεμάχη με οριακή ευστάθεια τα οποία εάν καταρρεύσουν θα προκαλέσουν μικρού ύψους συνοδά γεοδυναμικά κύματα (tsunamis) που εγκυμονούν κινδύνους για παρακείμενα σκάφη και λουόμενους.

Με βάση τα ανωτέρω προτείνεται:
• Να απαγορευτεί η πρόσβαση στην Απαγορευμένη ζώνη και στη Ζώνη Ελεγχόμενης Πρόσβασης
• Να απαγορευτεί η προσέγγιση στο κορυφαίο τμήμα του πρανούς και να υπάρξει κατάλληλη σηματοδότηση της απαγόρευσης
• Να επιτρέπεται η προσέγγιση στη Ζώνη Ελεύθερης Πρόσβασης μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και παροχής βοήθειας
Τέλος επισημαίνεται ότι θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα, ώστε δυο τουλάχιστον φορές ανά έτος, να πραγματοποιούνται ενόργανες μετρήσεις και επί τόπου αυτοψίες στην περιοχή προκειμένου να διερευνάται η εξέλιξη των φαινομένων και η βαθμονόμιση της εκάστοτε χρονικά εξελισσόμενης διακινδύνευσης. Οι ανωτέρω προτάσεις θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα ώστε να ισχύουν ωσότου διαμορφωθούν νέα δεδομένα που θα προκύψουν από τις αυτοψίες. Παραμένουμε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή ενημέρωση».

Η σύσκεψη και η απόφαση

Με βάση τα ευρήματα της αυτοψίας, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη μεταξύ του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, του Υπουργείου Νησιωτικής Πολιτικής, του Υπουργείου Τουρισμού, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος, της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, υπό τον συντονισμό της Προεδρίας της Κυβέρνησης, για την εφαρμογή της απαγόρευσης πρόσβασης στην παραλία “Ναυάγιο” για την φετινή τουριστική περίοδο.

Συμφωνήθηκε επίσης η κατάσταση να επανεκτιμάται δύο φορές ετησίως μετά από νέες επιτόπιες αυτοψίες.

Οι δηλώσεις Κικίλια

«Το «Ναυάγιο» της Ζακύνθου είναι πολύ σημαντικό αξιοθέατο, αλλά η ασφάλεια των πολιτών είναι πάνω απ’ όλα», επισήμανε στο ΣΚΑΪ ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, σχολιάζοντας την εκ νέου απαγόρευση πρόσβασης που εισηγήθηκε ο ΟΑΣΠ.
«Τα καραβάκια θα πηγαίνουν, άλλα δεν θα αποβιβάζουν, και οι τουρίστες δεν θα κολυμπάνε προς την παραλία. Έγινε χθες σύσκεψη και με βάση εισήγηση του καθηγητή Λέκκα θα κλείσει το Ναυάγιο λαμβάνοντας υπόψη τα νέα επιστημονικά δεδομένα του ΟΑΣΠ δεδομένης της μεγάλης επισκεψιμότητας της περιοχής κατά την τουριστική περίοδο» διευκρίνισε ο κ. Κικίλιας.
Συμφωνήθηκε, επίσης, η κατάσταση να επανεκτιμάται ανά εξάμηνο μετά από νέες επιτόπιες αυτοψίες.
«Το Σεπτέμβρη είχαμε κατολισθήσεις, αποτέλεσμα σεισμικής δραστηριότητας» υπενθύμισε ο υπουργός. Άλλο η σεισμική δραστηριότητα, άλλο ότι διαβρώνονται τα πρανή, διευκρίνισε πάντως ο υπουργός. «Κατά την άποψή μου είναι σωστή εισήγηση του κ. Λέκκα. Το προλαμβάνειν κρείττον του θεραπεύειν», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Οι θέσεις των τοπικών αρχών

«Ο όρος «κλειστό Ναυάγιο» δεν νομίζω ότι είναι δόκιμος, διότι επιτρέπεται η είσοδος εντός του κόλπου των μικρών και μεγάλων πλοιαρίων. Εκείνο που δεν μπορεί να γίνει σε αυτή τη φάση και με βάση αυτή την έκθεση είναι να βγαίνει ο κόσμος στην παραλία, στην προστατευόμενη ζώνη, όπως είχε καθοριστεί από τον κ. Λέκκα στην προηγούμενη απόφαση, την οποία είχε κάνει στην προηγούμενη μελέτη», τονίζει αρχικά ο Βουλευτής Ζακύνθου Διονύσης Ακτύπης και προσθέτει: «Τώρα επισημαίνει ότι και στην προστατευόμενη ζώνη, στην «πράσινη» ζώνη ότι δεν πρέπει καθόλου να υπάρχει κόσμος, γιατί υπάρχει πρόβλημα με τις κατολισθήσεις, αφού βρέθηκαν κομμάτια βράχων και στο συγκεκριμένο σημείο μετά την αυτοψία που έκανε 8/03. Για μας προέχει η ασφάλεια των επισκεπτών και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να δημιουργήσουμε συνθήκες μη ασφαλούς πρόσβασης στην περιοχή. Επομένως εκείνο το οποίο θα κάνουμε, θα είναι η προσπάθεια μας να μείνει ανοικτό το Ναυάγιο κατά την καλοκαιρινή περίοδο, αλλά με συνθήκες ασφάλειας και η Επιτροπή του κ. Λέκκα, η οποία θα ελέγξει το όλο θέμα θα μπορέσει να διαπιστώσει ότι με ασφάλεια προσεγγίζουν οι τουρίστες, οι επισκέπτες την περιοχή του Ναυαγίου και σε καμία περίπτωση δεν θα δημιουργηθούν προβλήματα όσον αφορά την ασφάλεια».

Ερωτηθείς για το αν συμφωνεί με την απόφαση, διευκρίνισε: «Το θέμα δεν είναι αν συμφωνώ ή διαφωνώ. Συμφωνώ με την ασφάλεια των πολιτών πάνω από όλα. Καλό ήταν να μπορούσε να υπάρχει η ελεύθερη πρόσβαση προς όλους. Από εκεί και πέρα, όμως όταν από τον ΟΑΣΠ τίθεται ζήτημα ασφάλειας, αυτό προέχει. Εδώ πρέπει να προλάβουμε για να μην έχουμε ατυχήματα που θα πλήξουν και τον τουρισμό της Ζακύνθου. Πρέπει εμείς να ακολουθήσουμε τις οδηγίες του προέδρου του ΟΑΣΠ. Σκεφτείτε να μην τις ακολουθήσουμε και να συμβεί κάτι, τι έχει να γίνει… έχοντας δηλαδή αυτά τα χαρτιά που μας λένε ότι πρέπει να πάρουμε αυξημένα μέτρα προστασίας.
Επειδή έχουμε προεκλογική περίοδο, θα έλεγα ότι η κ. Νοτοπούλου με τον κ. Αυλωνίτη είχαν κάνει επερώτηση στον Υπουργό Τουρισμού και ζητούσαν τα πρακτικά της Επιτροπής του Ναυαγίου και ρωτούσαν αν λήφθηκε υπόψη η μελέτη Λέκκα. (…) Δεν θέλω να πιστέψω ότι τώρα θα διαφωνήσουν με την απόφαση του κ. Λέκκα για αυξημένη προστασία στην περιοχή, γιατί εδώ έχουμε μια απόφαση που πρέπει να ακολουθήσουμε».

Οι συνέπειες

«Δεν θα υπάρξουν συνέπειες, γιατί το Ναυάγιο θα παραμείνει ανοικτό πραγματικά με μέγιστη ασφάλεια. Θα μπορεί ο κόσμος να κάνει μπάνιο μέσα στον κόλπο. Δεν θα μπορεί να βγαίνει όμως στην παραλία γιατί υπάρχει ο κίνδυνος των κατολισθήσεων», συμπλήρωσε ο κ. Ακτύπης και πρόσθεσε: «Από πάνω στο «φρύδι» θα πρέπει να έρθουμε σε συνεννόηση με την Περιφέρεια και τον Δήμο για να φτιάξουμε μια καθ’ ύψους εξέδρα από όπου θα μπορεί να φωτογραφίζεται το Ναυάγιο χωρίς να είναι ανάγκη μεγάλος αριθμός να πλησιάζει προς το «φρύδι». Επομένως υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν κινήσεις για να είναι ασφαλής η επίσκεψη στο Ναυάγιο και θα υπάρξει καινούργια αυτοψία τέλος Απριλίου, αρχές Μαΐου από τον κ. Λέκκα ώστε να δει τις συνθήκες ασφαλείας που υπάρχουν και να αποφασίσουμε πλέον με ποιον τρόπο θα συνεχίσουμε».

Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος, Νικήτας Αρετάκης, δήλωσε στην ΗΜΕΡΑ: «Είναι σοβαρό και επώδυνο για την τοπική κοινωνία και πρέπει να βρεθεί οπωσδήποτε μια λύση, ώστε το Ναυάγιο να μείνει ανοικτό, έστω με περιορισμένη επισκεψιμότητα. Δεν είναι δυνατόν να κλείσει παντελώς, θα πάθουμε πολύ μεγάλη ζημιά και δεν μπορώ να καταλάβω πως εισηγήθηκε κάποιος αυτό το μέτρο.
Πρέπει να βρεθεί λύση. Δεν ξέρω ακριβώς ποια είναι τα κίνητρα. Είναι τα κίνητρα επειδή είναι θέματα ασφαλείας και δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε; Πρέπει να δούμε τι πραγματικά θέλουμε και πως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε
Οι συνέπειες θα είναι πάρα πολύ σοβαρές για την τοπική κοινωνία. Αφορά πολλούς δημότες που ασχολούνται με τα πλοιάρια και πολλοί θα αντιδράσουν. Είναι θέμα βιοπορισμού και περιμένουν το καλοκαίρι για να δουλέψουν και να βγάλουν τα έξοδα της χρονιάς τους… Πώς θα τους πεις ότι κλείνει το Ναυάγιο; Θα ενημερωθώ γιατί πήραν τα μέτρα ασφαλείας αυτά και αν είναι τόσο ανυπέρβλητα που πρέπει οπωσδήποτε να κλείσει το Ναυάγιο. Αν μπορούμε να βρούμε άλλους τρόπους θα εισηγηθώ στο Υπουργείο τη δική μου άποψη και από εκεί και πέρα, οι αρμόδιοι θα αποφασίσουν. Αλλά δεν βλέπω τον λόγο… λόγω εκλογών να βγαίνουν τέτοιες ανακοινώσεις ότι θα κλείσουμε το Ναυάγιο, το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό για μας».

Το κιγκλίδωμα, η εταιρεία φύλαξης και ο εξοπλισμός του Λιμεναρχείου

Τέλος, η Περιφερειάρχης Ι.Ν. Ρόδη Κράτσα – Τσαγκαροπούλου τόνισε ότι γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια για να «τρέξουν» οι απαραίτητες διαδικασίες, να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε σε ένα μήνα να υπάρξει μία νέα «αξιολόγηση» των συνθηκών.
Αρχικά, για τον δρόμο διαφυγής και τις συνθήκες που επικρατούν στο πλάτωμα για την ασφάλεια των επισκεπτών, είπε: «Στο Ναυάγιο ποτέ δεν είχαν παρθεί μέτρα για την ασφάλεια των επισκεπτών, τη συντήρηση και προστασία του ίδιου του φυσικού μνημείου. Το ενδιαφέρον ξεκίνησε με την απόφαση της Περιφέρειας να δημιουργήσει δρόμο διαφυγής. Τότε πολλοί από την περιοχή πίστεψαν ότι είναι κάτι που θα βλάψει ή θα ωφελήσει σε βάρος άλλων ένα χωριό. Μικροσυμφέροντα, όπως πάντα, ήθελαν να εμποδίσουν αυτόν τον δρόμο. Η αντιπολίτευση δεν μας στήριξε, αντίθετα ψήφισε κατά, είχε επιφυλάξεις για την κρισιμότητα αυτού του δρόμου διαφυγής. Συνεχίσαμε προσηλωμένοι στον στόχο μας, και τώρα, τις επόμενες ημέρες αρχίζει η κατασκευή του δρόμου, μετά από πολλές διαδικασίες (προγραμματική με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, εγκρίσεις κλπ).
Ο στόχος είναι τώρα να προχωρήσει το έργο της κατασκευής του δρόμου διαφυγής. Στη συζήτηση που έγινε στο Μαξίμου με τον Πρωθυπουργό για τα επικίνδυνα σημεία της χώρας τέθηκε το θέμα του Ναυαγίου και μας έκανε ερωτήσεις για το πώς προχωράει ο δρόμος διαφυγής.
Δεν είναι μόνο αυτό, αλλά και η ασφαλής θέαση από πάνω. Υπάρχει απόφαση για να δημιουργηθεί μια μπάρα, ένα κιγκλίδωμα που θα είναι συμβατό αισθητικά με τον υπέροχο χώρο για να προστατεύονται οι επισκέπτες. Παράλληλα, όμως χρειάζεται φύλαξη 24 ώρες, γιατί η περσινή απόπειρα φύλαξης φάνηκε ότι ήταν ανεπαρκής διότι είναι τόσο μεγάλη η επισκεψιμότητα που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν οι φύλακες όλους τους επισκέπτες που άναρχα ξεκινούν και πάνε σε όποιοι σημείο νομίζουν ότι είναι καλύτερο για να απολαύσουν τη θέα».

Τα μέτρα

Για τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν στην παραλία, η κα Κράτσα σημείωσε: «Όσον αφορά την πρόσβαση στην παραλία, δυστυχώς, η εφαρμογή των ζωνών επισκεψιμότητας που είχε παραδώσει ο κ. Λέκκας στον Δήμο δεν εφαρμόστηκε ποτέ και σίγουρα αυτό δημιουργεί κινδύνους. Επανέρχεται το θέμα της ασφάλειας στην αρχή της τουριστικής σεζόν πολύ σοβαρά και επιτακτικά. Και για αυτό, ο Υπουργός κ. Κικίλας σε συμφωνία με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Στυλιανίδη αποφάσισαν να κλείσουν το Ναυάγιο. Εμείς όμως δεν μπορούμε να πάρουμε καμιά ευθύνη απόφασης αντίθετη με αυτή που έχουμε εντολή να εκτελέσουμε. Όλοι, εμείς και ο Δήμος. Αλλά πρέπει να δούμε αυτή την υπόθεση πως μπορεί να εξελιχθεί προς όφελος και της επισκεψιμότητας και της προβολής του τόπου μας.
Είμαστε σε επικοινωνία με τον κ. Λέκκα και την ομάδα του αφενός για να δώσουμε παράταση της παρατήρησης που κάνει στην περιοχή του Ναυαγίου σχετικά με το πώς εξελίσσονται τα φαινόμενα και εξελίσσονται επικίνδυνα, ραγδαία. Εγώ ενέκρινα την παράταση, γιατί έχει λήξει το πρόγραμμα που χρηματοδοτούμε από το ΕΣΠΑ, της παρατήρησης της ομάδας του κ. Λέκκα και ζήτησα τόσο από τον ίδιο όσο και από τον Υπουργό να επανεξετάσουμε την υπόθεση σε ένα μήνα, όχι σε δυο.
Το Ναυάγιο πρέπει να προστατευτεί. Για πρώτη φορά γίνεται μια απόπειρα τόσο από την Περιφέρεια όσο και από την Επιτροπή του Υπουργείου, συντονισμένη και στοχευμένη στην ασφάλεια των επισκεπτών και του ίδιου του φυσικού μνημείου αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν όλες οι προβλέψεις παραμένει κλειστό.
Για να μην μείνει το Ναυάγιο κλειστό πρέπει όλες οι συγκυρίες να συνδυαστούν και είναι βασικό να λειτουργήσει το φυλάκιο του Λιμεναρχείου στις Βολίμες. Το φυλάκιο θέλει προσωπικό και ο Υπουργός και ο αρχηγός του Λιμενικού κατόπιν των αιτημάτων ενέκριναν να έρθει προσωπικό στη Ζάκυνθο. Δεύτερον, πρέπει να μένει ανοικτό το φυλάκιο, να έχει ρεύμα και τηλέφωνο. Αυτή τη στιγμή πρέπει να γίνει συμφωνία με την ΕΤΑΔ για να δώσουμε τα απαραίτητα στοιχεία και παράλληλα πρέπει να δοθεί ένα σκάφος στο Λιμεναρχείο που θα παραμένει στον Άγιο Νικόλα, γιατί μόνο όταν είναι επί τόπου μπορεί να κάνει ελέγχους.
Εμείς θέλουμε το Ναυάγιο όπως το διαφημίζουμε, «ζωντανό», επιβλητικό. Πρέπει να τρέξουμε να γίνουν τα απαραίτητα, το κιγκλίδωμα, η ανάθεση σε εταιρία φύλαξης και το Λιμεναρχείο να είναι σε επιχειρησιακή θέση για να μπορέσει να εφαρμόζει τη φύλαξη που επιβάλλεται. «Τρέχουμε» να τα συνδυάσουμε για να μπορέσουμε να ανοίξουμε μετά από ένα μήνα το Ναυάγιο».