Όλη η Αλήθεια για την υφαρπαγή της περιουσίας της Ιεράς Μονής του Αι Γιώργη των Γκρεμνών

Γράφει ο Σπύρος Ξένος

Η έρευνα στα τοπικά Αρχεία λύνει τον “γρίφο” της περιβόητης Αγοραπωλησίας των Ορεινών

«Μετά γνωμοδότησιν της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και κατά πρότασιν του Ημετέρου επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού, εγκρίνομεν ίνα η εν τω δήμω Ελάτου της Ζακύνθου μονή του Αγίου Ανδρέου ενωθή μετά της εν τω αυτώ κείμενης μονής του Αγίου Γεωργίου, επιλεγομένης των Κρημνών, και θεωρήται αυτή τε και τα απ’ αυτής εξαρτώμενα κτήματα ως ταύτης μετόχιον…».

ΦΕΚ 142, εν Αθήναις, 18 Μαΐου 1891

Στον απόηχο όλων όσων ακούσθηκαν, κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, και εν αναμονή της Αποφάσεως του Δικαστηρίου περί της πολύκροτης υποθέσεως και του επίμαχου Συμβολαίου Αγοραπωλησίας των Ορεινών, εκτιμώ πως έφτασε η Ώρα να τοποθετηθώ, παρουσιάζοντας τα στοιχεία της πολύμηνης έρευνας, την οποία διεξήγαγα στα τοπικά, διαθέσιμα, Αρχεία.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τις αποδείξεις και τα τεκμήρια της τοπικής ιστορίας (η πλειονότητα των οποίων ανευρέθηκε, αδικαιολογήτως και υπόπτως, καθυστερημένα, στο Αρχείο της Ιεράς Μονής του Αγίου Γεωργίου των Γκρεμνών, όταν αυτό περιήλθε υπό τον έλεγχο της Ι.Μ. Ζακύνθου), αποδεικνύεται ότι:
Η ιστορία της Μονής του Αι Γιώργη των Γκρεμνών, ξεκινά το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου 1535, όταν ο επί της «νησίδος» ναός του Αγίου Γεωργίου (βλ. «Κάτου Αι Γιώργης»), παρεχωρήθη στον ιερομόναχο Μακάριο και τον μοναχό Βαρλαάμ, για να καταστεί κοινόβιο.
Πολύ σύντομα, απαιτήθηκε, για λόγους ασφάλειας, η εγκατάλειψη της παλαιάς Μονής στο «Νησί» του Αι Γιώργη και η ίδρυση νέας κοινοβιακής Μονής, η οποία και χτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα (1550), σε μια ασύγκριτα μαγευτική πευκόφυτη περιοχή, ακριβώς στην ίδια θέση στην οποία σώζεται μέχρι και σήμερα.
Δια ενεργειών του Ηγουμένου του Μοναστηριού του Αι Γιώργη των Γκρεμνών, Βαρλαάμ Μπελέτη, παραχωρήθηκαν, στην ανωτέρω Μονή «όλα τα πέριξ αυτής αδέσποτα μέρη», δηλαδή, όπως αναφέρεται στα σχετικά ενετικά Διατάγματα των ετών 1550, 1554, 1561 & 1570, τα οποία πρώτος έφερε στο φως ο αείμνηστος Λεωνίδας Χ. Ζώης , «όλος ο ακαλλιέργητος και υπ’ ουδενός κατεχόμενος χώρος»! Η περιοχή αυτή περιλαμβάνει πλήρως και την ξηρά, η οποία περικλείει τον κόλπο του «Ναυαγίου» και συνορεύει με την ιστορική Μονή.
Στο πέρασμα των αιώνων, η κτηματική περιουσία της Ιεράς Μονής του Αγίου Γεωργίου Γκρεμνών αυξήθηκε κατακόρυφα, συμπεριλαμβανομένων, σύμφωνα με την εξαιρετική μελέτη του Διονύση Μούσουρα, και σημαντικών Μετοχίων στα χωριά της Ζακύνθου: Πηγαδάκια, Μέσω Γερακάρι, Καταστάρι, Ορθωνιές, Αναφωνήτρια, Μαριές, Σκουλικάδο, Μαχαιράδο, Λαγωπόδο, Αλυκανάς, Γαϊτάνι, Ρομίρι, Τραγάκι, Φιολίτι, Φαγιά κ.α., στην Νήσο Κεφαλονιά καθώς και πολλών άλλων ακινήτων στην Πόλη- Χώρα της Νήσου Ζακύνθου.
Μάλιστα, η τεράστια, αυτή, κτηματική περιουσία της Μονής του Άι Γιώργη, αυξήθηκε σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό, μετά την συγχώνευση και υπαγωγή της ιστορικής Ιεράς Μονής του Αγίου Ανδρέα, στο Μεσοβούνι Βολιμών, στην Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου των Γκρεμνών (βλ. ΦΕΚ 142/18- 5- 1891), ενοποιώντας την περιοχή από το ρέμα Στομίου, προς Νότον, μέχρι και τον δασόλογγο Διάπορι, προς Βοράν.
Υπό το φως όλων των ανωτέρω, θα ήταν χρήσιμο να αναφερθεί κάπου εδώ ότι η τεράστια κτηματική περιουσία της Ιεράς Μονής του Αγίου Γεωργίου των Γκρεμνών, αποτέλεσε, σε μεγάλο βαθμό, καρπό της συγχωνεύσεως πέντε (5) σημαντικών και πλούσιων μοναστηριών της Νήσου Ζακύνθου (ήτοι: Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Γκρεμνών, Ιερά Μονή Αγίου Ανδρέα στο Μεσοβούνι Βολιμών, Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη Προδρόμου και Βαπτιστή στον Κουκιγά Βολιμών, Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου στον Αγριόκαμπο Βολιμών, και, τέλος, Ιερά Μονή Αγίων Αποστόλων- Ταξιαρχών στο Κορύθι Βολιμών ), καταγράφοντας, σύμφωνα με την ιστορική υπ’ αριθ. 5/30-6-1925 Πράξη του Ηγουμενοσυμβουλίου της Μονής των Γκρεμνών (την οποία και αυτήν αποκάλυψε η έρευνά μας και που πολύ σύντομα θα δημοσιευθεί αυτούσια): αγρούς και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αμπελώνες- ελαιώνες, λιβάδια, δασικές εκτάσεις, άγριους και ακαλλιέργητους τόπους, ρέματα και λαγκάδια, νησιά, σκοπέλους και νησίδες κ.α. από τα χρόνια της Ενετοκρατίας μέχρι και των ημερών μας.
Σύμφωνα, λοιπόν, με όλα τα ανωτέρω στοιχεία, είμαι σε θέση, βάσιμα, να ισχυρισθώ και να υποστηρίξω ότι:
Α. Η έκταση, η οποία συμπεριλαμβάνεται στο επίμαχο Συμβόλαιο Αγοραπωλησίας και εκτείνεται από το ρέμα Στομίου έως το όρος Αλογόραχη, συνολικής εκτάσεως 4.376 στρεμμάτων, ΟΥΔΕΠΟΤΕ ανήκε στο Τιμάριο της Αναφωνητρίας, ΟΥΔΕΠΟΤΕ ανήκε στην Οικογένεια Φλαμπουριάρη και, φυσικά, ΟΥΔΕΠΟΤΕ ανήκε στον Γεώργιο Χάρο. Αντίθετα, αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί την Γέφυρα μεταξύ των δύο μοναστηριών, του Αι Γιώργη των Γκρεμνών και του Αγίου Ανδρέα στο Μεσοβούνι, τμήμα της συνολικής κτηματικής περιουσίας της Μονής του Αι Γιώργη των Γκρεμνών (3.400 στρέμματα) και περιουσία των κατοίκων της περιοχής (περίπου 1.000 στρέμματα).
Οποιοσδήποτε άλλος ισχυρισμός είναι απολύτως απατηλός!
και επίσης,
Β. Η ανωτέρω, εμφανιζόμενη ως «πωληθείσα», έκταση των 4.376 στρεμμάτων, ως τόπος άγονος, πετρώδης και ανεπίδεκτος κάθε καλλιέργειας, ΟΥΔΕΠΟΤΕ αποτέλεσε το αντικείμενο ενδιαφέροντος του ΟΔΕΠ και προς τούτο ΟΥΔΕΠΟΤΕ αναφέρθηκε, είτε ως διατηρητέα είτε ως ρευστοποιητέα, στο Π.Δ. Διαχωρισμού της κτηματικής περιουσίας της Ι.Μ. του Αι Γιώργη των Γκρεμνών (βλ. ΦΕΚ 215/22-7-1933), γεγονός το οποίο επέτρεψε και νομιμοποίησε την Διοίκηση της Μονής στο να μισθώνει μεγάλα (άνω των 2.000 στρεμμάτων) τμήματα της ανωτέρω έκτασης, σε κατοίκους της περιοχής, όπως μαρτυρούν τα μεταπολεμικά Μισθωτήρια Συμβόλαια (βλ. Πράξεις νομής και κατοχής) των ετών 1948- 1956, τα οποία και ανακαλύψαμε στο Αρχείο του Μοναστηριού.
Συμπερασματικά, θα έλεγα, λοιπόν, ότι το κουβάρι ξεκίνησε να ξετυλίγεται. Πλέον όλοι γνωρίζουν και μπορούν να είναι βέβαιοι ότι τουλάχιστον 4.376 στρέμματα της πωληθείσας εκτάσεως, εκτεινόμενης από το ρέμα Στομίου έως το όρος Αλογόραχη, ΟΥΔΕΠΟΤΕ ανήκαν στον Γεώργιο Χάρο και τους απωτέρους προγόνους του, αλλά, αντίθετα, αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν περιουσία του Μοναστηριού και των κατοίκων της περιοχής.

Υ.Γ. Σύντομα θα επανέλθω παρουσιάζοντας, για πρώτη φορά, την πραγματική έκταση της κτηματικής περιουσίας του Τιμαρίου της Αναφωνητρίας, μέσα από τις αθρόες εκποιήσεις του μεσοδιαστήματος της Αγγλικής Προστασίας, τους Αναγκαστικούς Πλειστηριασμούς των ετών 1874-1916 καθώς και τις πωλήσεις μεμονωμένων αγροτεμαχίων, του μακαρίτη Ανδρέα Φλαμπουριάρη, στα κατοπινά χρόνια του Μεσοπολέμου.

φωτο: flashelation