Παρατηρώ το παιδί μου…

Γράφει ο Λογοθεραπευτής
Αλέξανδρος Λυμούρης

Η καθυστέρηση της ομιλίας ανησυχεί πολύ συχνά τόσο τους γονείς όσο και τους ειδικούς. Η ανησυχία αυτή υπάρχει, διότι πολλά αναπτυξιακά προβλήματα συνοδεύουν την καθυστέρηση της ομιλίας ενός παιδιού. Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των δυσκολιών, γιατί μπορεί να επηρεάσουν μετέπειτα την κοινωνική, μαθησιακή και συναισθηματική ζωή του παιδιού.

Πότε μιλάμε για καθυστέρηση στην ομιλία ;

Όταν το παιδί πλησιάζει την ηλικία των 3 ετών :
•Επικοινωνεί μόνο με νοήματα (δείχνει αυτό που θέλει)
•Λέει μόνο συλλαβές ή λέξεις όπως μαμά, μπαμπά, παππού, γιαγιά, νερό (λεξιλόγιο < 10) •Δυσκολεύεται να μιμηθεί λεξούλες που του λέμε •Ο λόγος του είναι ακατανόητος από το κοινωνικό περιβάλλον •Δεν ακολουθεί εντολές ή οδηγίες (π.χ. Φέρε τη μπάλα σου) •Δεν κάνει συνδυασμούς λέξεων (π.χ. φράσεις: μαμά νερό, μικρές προτάσεις: μαμά πίνει καφε) •Δεν αναγνωρίζει τα βασικά χρώματα (μπλε, κόκκινο, κίτρινο) •Δεν απαντά σε ερωτήσεις τύπου «ΝΑΙ/ ΟΧΙ» •Βέβαια μπορεί να γνωρίζει και να δείχνει μέρη του σώματός του, τα ρούχα του, κάποια φρούτα και παιχνίδια, αλλά δεν τα κατονομάζει.Ποια είναι τα πιθανά αίτια και οι παράγοντες για την καθυστέρηση λόγου;
Οι αιτίες μιας καθυστέρησης μπορεί να οφείλονται αφενός στο κοινωνικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο ζει και αναπτύσσεται το παιδί και αφετέρου σε βιογενετικούς παράγοντες. Προβλήματα στη γλωσσική εξέλιξη μπορεί να προκαλέσουν:
1. Κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες
Τα πρώτα γλωσσικά ερεθίσματα το παιδί τα παίρνει από το οικογενειακό περιβάλλον, όταν το περιβάλλον αυτό είναι φτωχό σε ερεθίσματα το παιδί θα πάρει πολύ λίγα γλωσσικά πρότυπα. Παραδείγματα όπως παιδιά που μεγαλώνουν με ηλικιωμένους ή αλλοδαπές νταντάδες οι οποίες δεν γνωρίζουν τη μητρική γλώσσα του παιδιού ή δεν την χρησιμοποιούν σωστά συντακτικά και έχουν ελάχιστη γλωσσική επικοινωνία, η κακή διαπαιδαγώγηση, η υπερπροστασία ή η αμέλεια συμβάλουν αρνητικά στην γλωσσική εξέλιξη του παιδιού. Ακόμα, παρατηρείται πως παιδιά με διγλωσσία ή παιδιά με συχνές ωτίτιδες στα πρώτο έτος της ηλικίας τους μπορεί να καθυστερήσουν στην ομιλία τους.
2. Γενετικοί παράγοντες – διαταραχές : Η καθυστέρηση της ομιλίας μπορεί να οφείλεται και να συνδέεται με διάφορες διαταραχές όπως:
•Νοητική υστέρηση
•Απώλεια ακοής
•Αυτισμός
•Εγκεφαλική παράλυση
•Επιλεκτική αλαλία
•Καθυστέρηση ωρίμανσης (αναπτυξιακή καθυστέρηση ομιλίας)
•Εκφραστική διαταραχή γλώσσας (αναπτυξιακή εκφραστική αφασία)

Είναι καθυστέρηση ομιλίας ή κάτι άλλο – Γιατί πρέπει να επισκεφτώ έναν ειδικό ;

Είναι πολύ σημαντικό να προσδιορίσουμε που οφείλεται η καθυστέρηση της ομιλίας. Όταν τα αίτια της καθυστέρησης οφείλονται σε κοινωνικούς – περιβαλλοντικούς παράγοντες, τότε είναι ευκολότερο να εντοπιστούν και κατ’ επέκταση να αντιμετωπιστούν. Όταν όμως, η αιτία είναι δυσδιάκριτη τότε θα πρέπει να ζητήσουμε την βοήθεια κάποιου Αναπτυξιακού Κέντρου. Με τη βοήθεια του ειδικού θα γίνει η αναπτυξιακή εκτίμηση μέσω αναπτυξιακού check up, θα εντοπιστούν τα ελλείμματα αν αυτά αφορούν μόνο την ομιλία και την επικοινωνιακή του δεξιότητα ή αν το παιδί αντιμετωπίζει καθυστέρηση στην γενικότερη ανάπτυξη και τις κινητικές του δεξιότητες. Αφού γίνει η διάγνωση – διαφοροδιάγνωση θα ακολουθήσει η εξατομικευμένη θεραπεία της λογοθεραπείας ή ολόκληρης της διεπιστημονικής ομάδας (Αναπτυξιολόγος, Λογοθεραπευτής, Εργοθεραπευτής, Ψυχολόγος).

Χρήσιμες Συμβουλές:
•Έλεγξε την ακοή του παιδιού
•Εκμεταλλευτείτε τις καθημερινές δραστηριότητες για την ανάπτυξη του λόγου (ψώνια, μπάνιο, μαγείρεμα)

φωτο: www.kidsgo.com.cy